Bu Blogda Ara

futures etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
futures etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

3 Ekim 2010 Pazar

VOB Nedir? (Endeks Futures İşlemleri)

15 Nisan 2010 tarihinde yayınlanmıştır.


VOB nedir yazı dizisine kaldığı yerden devam ediyoruz.
Bu yazımızda “ İMKB 30 “ kontratlarında nasıl işlem yapılır? nasıl kazanç elde edilir? “ sorularına yanıt arayacağız.

VOB işlemlerinin daha iyi anlaşılabilmesi açısından bu konuda yazılan diğer yazılarımı okumanızı öneririm.


VOB Nedir?

Futures Piyasalar Nedir?

VOB İşlemleri – Döviz Futures İşlemleri

VOB Nedir? (USD – Kontrat İşlemi)


Reel faizlerin sıfıra yaklaştığı şu günlerde tasarruflarını borsada değerlendirmek isteyen küçük yatırımcılara önerebileceğim iki şey var.

Birincisi portföy nedir yazısını okuyarak işe başlayın ve paranızın tamamını tek bir hisseye yatırmaktan kaçının. Eğer içerden bilgiler (insider trading) alarak bu işi yapmıyorsanız fiyatların ne yöne gideceğine dair kesin bilgilere sahip değilsiniz demektir. Tek bir hisseye yatırım yaparak yüksek riske katlanmak yerine portföy çeşitlendirmesine giderek riskinizi minimize etmeniz, tasarruflarınız ve sağlığınız açısından çok önemlidir. Borsa beklediğiniz yönde hareket etmediği zaman portföy çeşitlendirmesi bir şekilde kaybınızı minimum seviyede tutacaktır.

İkinci önerim ise, eğer Türkiye’de işlem yapıyorsanız, işlem hacmi yüksek, fiyatı kolayca yönlendirilemeyen birkaç güvenilir firma dışında İMKB 30 haricindeki hisselerin tercih edilmemesi yönünde.

Vadeli işlem Opsiyon borsası döviz, faiz ve altın kontratları dışında, İMKB üzerinde de işlem yapabilmeye olanak sağlamaktadır. İMKB 100 kontratları pek talep görmediğinden işlem hacmi oldukça düşüktür. Alıcı ve satıcının az oluşu, elde edilmesi muhtemel verimi de oldukça aşağı çekmektedir. Ancak “İMKB 30” endeksine dayalı kontratların işlem hacmi çok yüksektir. (VOB işlem hacminin ort %97’si) Bu kontratlardan satın alarak 30 hissenin tamamına aynı anda yatırım yapabilme imkanı tanınmaktadır. Bu sayede portföy çeşitlendirmenizi 30 hisse üzerinden kendiliğinden elde etmiş olursunuz.

Şuan 805-TL karşılığı 1 adet İMKB 30 kontratı satın alma(uzun pozisyon) veya satma(kısa pozisyon) işlemi yapılabilmektedir. İMKB 30 kontratı satın aldığınız takdirde, spottaki İMKB 30 endeksi yükseldikçe kazanç elde edersiniz. Kaldıraçlı işlem olduğundan kazancınız spottaki artıştan kat kat fazla olacaktır.

VOB piyasasının en çekici yanı, fiyat düşüşlerinden de kazanç elde edebilmenin mümkün oluşudur. Spotta İMKB 30 endeksinin düşeceği yönünde bir beklentiniz var ise, İMKB 30 kontratı satarsanız, endeks düştükçe kazanç sağlarsınız.

Bu arada VOB İMKB 30 kontratlarına sahip olmak, hisse senedi sahiplerine sağlanan hakları (ortaklık veya temettü hakkı…vb) sağlamamaktadır. Ayrıca bu kontratlardan elde edilen kazançlar %0 stopaja tabidir.

Bir sonraki yazımda İMKB 30 kontratını uygulama örneği ile inceleyeceğiz.

28 Eylül 2010 Salı

VOB İşlemleri - Döviz Futures İşlemleri

17 Mart 2010 tarihinde yayınlanmıştır.

VOB nedir
yazı dizisine devam ediyoruz…

Konuya başlamadan Futures Piyasalar Nedir ? yazısını okuduğunuzu varsayıyorum.

Okumaya başlamadan önce konuyu kolayca irdeleyebilmeniz açısından VOB dizisinin ilk serisi olan “ VOB nedir? “ bölümünü okumanızı önemle tavsiye ederim.

Bu yazıda VOB’da işlem yapmaya nasıl başlanır sorusuna yanıt ararken döviz kontratlarında nasıl işlem yapıldığını ve döviz futures işlemlerde ne alınıp, neyin satıldığını öğrenmeye çalışacağız. Kontratlar iki farklı döviz türünden (usd-eur) ve dört farklı vadede (nisan,haziran,ağustos,aralık) işlem görmektedirler. Aşağıda 17.03.2010 tarihi kapanış fiyatlarını görmektesiniz.



Yukarıdaki tabloda gördüğünüz futures alış ve satış kotasyonlarının teorik olarak hesaplama formülü aşağıda verilmiştir.

Teorik Vadeli Fiyat = Spot kur x e (yerli faiz oranı - yabancı faiz oranı) x (vadeye kalan gün sayısı / 365)

Öncelikle VOB’da işlem yapabilmek için bu borsada işlem yapmaya yetkili banka veya aracı kurumlardan birinde hesap açtırmanız gerekiyor.

Hesabınız açılıp MKK (Merkezi Kayıt Kuruluşu)’ya kaydınız yapıldıktan sonra işlem yapmaya başlayabilirsiniz. İşlem yapabilmek için öncelikle ilgili ürünün (sözleşmenin) teminat tutarını aracı kurumunuz aracılığıyla takasbank nezdinde yatırmanız gerekmektedir. Piyasada işlem gören döviz vadeli kontratlarının teminat tutarı USD için 185 TL, EUR için 275-TL’dir. Alım-Satım yapabilmek için bu tutarları teminat olarak yatırdıktan sonra. Artık işlem yapmaya başlayabiliriz.

VOB’da saat 09:15-17:35 arasında “normal seans” adı verilen tek bir seans düzenlenir. Seans açılmadan önce 8:45-09:15 arası işlem yapılmayan dönemdir. (emir girme dönemidir.) Saat 17:45’te ise işlem gününe ait uzlaşma fiyatları ilan edilir. Normal seansın son 10 dakikası “kapanış aralığı” olarak adlandırılır. Normal seans bittikten sonra uzlaşma fiyatlarının ilan edilmesiyle birlikte kapanış fiyatından emirler de sistem tarafından eşleştirilir.

Örneğin USD kontratını ele alalım. Başlangıç teminatı olarak adlandırılan 185-TL ile alınan, aslında 1.000$’dır. Bu nedenle kazancınız veya kaybınız USD kur değişimine göre 1.000$ üzerinden olacaktır.

VOB işlemlerini İMKB’den ayıran en önemli özelliklerinden biri seans kapanış işlemleridir. Kazanç veya kaybınız her gün kapanış saati ile birlikte uzlaşma fiyatına göre hesaplanır. Eğer kazancınız varsa pozisyonunuzu bozmadan (yani işleminizi kapatmadan) teminat fazlanızı nakit olarak çekebilirsiniz. Kaybınız var ise, herhangi bir işlem yapmanıza gerek yoktur. Eğer gün sonundaki teminatınız, toplam kayıplarınız sonucunda başlangıç teminatının %75’ine gerilerse (dolar kontratları için 185 * 0,75 = 138,75-TL) teminat tamamlama çağrısı (margin call) alırsınız. Teminat tamamlama çağrısı nedeniyle oluşan yükümlülüklerinizi en geç bir sonraki Borsa günü (T+1 günü) saat 14:30’a kadar yerine getirilmesi zorunludur. Teminat tamamlama yükümlülüğünü zamanında yerine getirmeyenler herhangi bir ihbara gerek kalmaksızın temerrüde düşmüş sayılır. Bu nedenle margin call sonrası işlem yapabilmek için teminat 185-TL'ye tamamlanmalıdır.

VOB’un diğer bir özelliği ise, yatırılan teminatlarınız gün sonu tutarı üzerinden nemalandırılır yani gecelik faiz alır.

VOB’ta işlem yaparak ister fiyat yükselişinde (Uzun Pozisyon), ister fiyat düşüşünde (Kısa Pozisyon) kazanç elde edebiliriz.

Uzun Pozisyon: Vadeli Sözleşme satın alınması anlamını taşır. Vade tarihinde dayanak varlığı ki bu 1.000$ oluyor, satılmasının taahhüt edilmesidir. Başlangıçta 185-TL başlangıç teminatıyla alınan 1.000$’ın vade sonunda oluşacak fiyattan satılması anlamına gelir. Fiyat yükselişi kazancı arttırır.

Kısa Pozisyon: Vadeli Sözleşme satılması anlamını taşır. Vade tarihinde dayanak varlığı ki bu 1.000$ oluyor, satın alınmasının taahhüt edilmesidir. Başlangıçta 185-TL başlangıç teminatıyla satılan 1.000$’ın vade sonunda oluşacak fiyattan satın alınması anlamına gelir. Fiyat düşüşü kazancı arttırır.

Uzlaşma Fiyatı; seansın kapanışında piyasayı en iyi yansıttığına inanılan ve VOB tarafından ilan edilen fiyatı gösterir. Bu fiyat kapanış fiyatından farklıdır.


VOB İşleyişinin biraz kafa karıştırıcı olduğunun farkındayım ama işin mantığını kavradığınızda VOB nimetlerini o kadar güzel anlayacaksınız ki neden şimdiye kadar bu konulara uzak kaldım diye üzüleceksiniz.

VOB yazı dizisi önümüzdeki günlerde de devam edecek...

22 Eylül 2010 Çarşamba

VOB Nedir ?

Bu yazida VOB nedir? sorusuna cevap verip tanimlayacagiz ve islem goren kontratlardan bahsedecegiz. Tam adı; Vadeli İşlemler Opsiyon Borsasıdır. Emin olun bu sorunun cevabını bilmeyen o kadar insan var ki, hatta Türkiye'nin en büyük bankasının VOB işlemlerine yetkili şubesinde bile bu borsada nasıl işlem yapıldığını tam anlamıyla bilen birileri yoktur. Bu durumu bizzat yaşayınca sadece amme hizmeti olsun diye bildiklerimi özellikle o bankada çalışan kişiler olmak üzere Vadeli İşlemler Opsiyon Borsası'yla ilgilenen tüm blog takipçilerine bir yazı dizisiyle anlatmak istiyorum.

Vadeli işlem ve Opsiyon Borsası ki yazı dizisinin bundan sonraki tüm bölümlerinde VOB olarak geçecektir, VOB 4 Temmuz 2002 tarihinde kurulmuş ve 4 Şubat 2005 tarihinde faaliyete geçmiştir. Türkiye'nin önde gelen kurumlarının 11'i VOB'un hissedarlarını oluşturmaktadır.

ORTAKLIK YAPISI

%25 Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)
%18 İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)
%17 İzmir Ticaret Borsası (İTB)
% 6 Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.
% 6 Akbank T.A.Ş.
% 6 Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
% 6 Türkiye Garanti Bankası A.Ş.
% 6 İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
% 6 Türkiye Sermaye Piyasaları Aracı Kuruluşlar Birliği
% 3 İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş.
% 1 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.

Geçtiğimiz aylarda TV’lerde dönmeye başlayan Sertap ERENER’li VOB reklamlarını görmüşsünüzdür muhtemelen, yöneticileri kusura bakmasın ama ben ömrü hayatım boyunca bu kadar gereksiz ve anlamsız bir reklam görmedim. Ne olduğundan çok nasıl merak ettiririz düşüncesine yönelmişler ve tam anlamıyla batırmışlar. Reklam ajansına verdikleri parayı bana verseler iddia ediyorum sokaktaki ilkokul yaşındaki çocuğa bile kolayca öğretirdim, bu arada aldığım o parayı da VOB da çoktan katlamış olurdum:) Klasik Türk zihniyeti gibi parayı bulunca eve arabaya yatırmazdım neyse bu konuyu saptırmadan VOB eğitimine devam edelim...

VOB’un işlem hacmi gün geçtikçe daha da artmaktadır hatta böyle giderse yakın zamanda İMKB’yi geçeceğini düşünüyorum. Özellikle İMKB’de işlem gören hisselerin futures sözleşmelerinin piyasada işlem görmesiyle ilgili çalışmaların olması bu düşüncemi daha artırmaktadır.

09/03/2010 tarihinde;
İMKB İşlem Hacmi :2.191.667.718 TL
VOB İşlem Hacmi :1.397.492.658 TL

* VOB işleminin, %97,55 i Nisan Vadeli İMKB 30 kontratıyla oluşmaktadır.

Dünyadaki benzerlerine göre oldukça düşük hacime sahip VOB, ürün çeşitliliği bakımından da emsallerinin gerisinde kalmaktadır. Örneğin emtia olarak sadece ALTIN işlem görmektedir, işlem hacmi ise yok denecek kadar azdır. Buğday ve Pamuk ürünleri de işlem yapılabilir kontratlar arasında gösterilmektedir ancak alım ve satımda herhangibir talep olmadığından işlem görememektedir. Kakao ve Soya emtialarının VOB'ta kontratı bulunmamakta ancak dünyadaki örneklerinde oldukça talep görmektedirler. Bir diğer ürün ise, faiz kontratıdır. Dayanak varlığı ise, Nisan 2010 vadeli DİBS'tir. Talep olmadığından işlem görmemektedir.

İşlem hacmi zayıf olmasına rağmen döviz kontratları oldukça caziptir. En azından spekülasyondan çok, kullanılabilirliği bakımından benim en çok tercih ettiğim kontratlardır. Neden böyle düşündüğümü yazı dizisinin ilerleyen bölümlerinde daha da iyi anlayacaksınız. (bkz. Hedge nedir?) VOB'un toplam işlem hacmi içindeki yeri çok çok düşük olmasına rağmen işlevleri bakımından en faydalı kontrat türü döviz kontratlarıdır. Şimdilik euro ve dolar olarak işlem görmektedirler.

VOB nedir? sorusuna kısa bir cevap vermek istiyorum; bugün için işlem hacmine baktığımızda VOB = İMKB 30 kontratları'dır. En azından şimdilik.

21 Eylül 2010 Salı

Futures Piyasalar Nedir ?

07 Mart 2010 tarihinde yayınlanmıştır.

"Futures piyasalar nedir?"
Geçen gün bu sorunun aynısını bir arkadaşım bana sordu bende kısa bir özet geçtim. Bu kısa özetin konuyla ilgilenenlere faydalı olcağına inanıyorum. Malum yurdum insanı yıllardan beri birikimlerini “FİYAT YÜKSELİŞİ” beklentisi ile döviz veya altın’a yatırdı. Piyasadan biraz daha anlayanlar ise; İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda hisse senedine yöneldi. Ancak son yıllarda gelişen piyasalar sayesinde yeni yatırım araçları ortaya çıktı. Türkiye’de bundan nasibini aldı tabiî ki. Artık İMKB dışında, İzmir’de de bir borsamız var. Adı; Vadeli İşlemler Opsiyon Borsası. Dünya’daki benzerlerine göre oldukça "işlem hacmi ve ürün çeşitliliği bakımından" gerilerde olsa da, açıldığı yıldan(2005) beri gün geçtikçe gelişmekte, işlem hacminde günden güne rekorlar kırmaktadır.

Adında her ne kadar “OPSİYON” kelimesi bulunsa da sadece "FUTURES" sözleşmeler işlem görmektedir.

Futures sözleşmeler; standart miktar ve kalitede bir varlığın önceden belirlenmiş bir fiyattan gelecekte belirli bir tarihte teslim etme ya da teslim almaya ilişkin yasal sözleşmelerdir.

Futures sözleşmeye konu varlık, bir tarımsal ürün (kakao, soya, pamuk, buğday…), hazine bonusu (DİBS…), borsa endeksi ( İMKB 30, İMKB 100, S&P Futures…) veya değerli madenler (alüminyum, bakır, altın…) olabilir.

Futures sözleşmeler, “organize borsalar” (Türkiye’de VOB olmak üzere, Chicago Board Of Trade (CBOT), London Metal Exchange (LME)… )'da işlem görmektedirler. Bu borsalardaki Futures sözleşmelerin alım ve satımından ciddi getiriler elde etmek mümkündür.

Futures Sözleşmelerin Özellikleri;

- Kullanım amacına göre üçe ayrılırlar;

1)Riskten Korunma Amaçlı,
2)Spekülasyon Amaçlı,
3)Arbitraj Amaçlı,

- Standart Sözleşmelerdir,

- Organize Piyasalarda (Borsalarda) İşlem Görürler,

- Minimum Teminat Yatırma Zorunluluğu vardır,

- Kaldıraç Etkisi vardır. Düşük teminatla yüksek montanlı işlemler yapılabilir, (bkz. risk nedir? )

- Futures piyasalarda KAR veya ZARAR günlük olarak revize edilir,

"Futures piyasalar nedir?"
sorusuna aradığınız cevabı bulmanıza yardımcı olmaya çalıştım. Bir sonraki yazımda, başta VOB olmak üzere Futures piyasalarda nasıl işlem yapıldığını anlatacağım

Ekonomik Takvim

Canlı Ekonomik Takvim Investing.com Türkiye tarafından sağlanmaktadır, lider finans portalı.